Theo TS Phạm Quang Thái, Trưởng Văn phòng Tiêm chủng mở rộng Khu vực miền Bắc, Phó Trưởng Khoa Kiểm soát Bệnh truyền nhiễm, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, để trả lời cho câu hỏi trên, trước hết mọi người cần hiểu thế nào là mũi cơ bản, mũi bổ sung và mũi nhắc lại.
Liều cơ bản là liều được các nhà sản xuất vaccine hướng dẫn và thực hành tiêm chủng đủ. Mỗi hãng sản xuất vaccine COVID-19 sẽ có số liều cơ bản khác nhau. Ví như vaccine AstraZeneca, Pfizer, Moderna, liều cơ bản là 2 mũi. Trong khi đó, vaccine Abdala của Cuba liều cơ bản là 3 mũi. Nhưng với vaccine Janssen của hãng Johnson&Johnson lại chỉ 1 mũi.
Sau khi tiêm liều cơ bản, các nhà khoa học nhận thấy sau một thời gian, miễn dịch của cơ thể bị giảm dần. Lúc này người dân cần phải tiêm mũi tăng cường. Trường hợp người miễn dịch kém (ung thư, HIV hoặc bệnh nhân ghép tạng) dù được tiêm liều cơ bản nhưng do đáp ứng miễn dịch yếu nên phải tiêm một mũi vaccine nữa so với liều cơ bản, gọi là mũi bổ sung.
Với mũi này, sau một tháng kể từ ngày tiêm mũi cuối cùng của liều cơ bản, người dân đã có thể được tiêm ngay. Người dân có thể sử dụng chính loại vaccine đã tiêm ở liều cơ bản để tiêm mũi bổ sung. Nếu không, mọi người có thể dùng vaccine mRNA (như của Pfizer, Moderna...) để thay thế.
Trường hợp người sức khỏe tốt, hệ miễn dịch cùng kháng thể ở mức cao thì ngay sau khi tiêm liều cơ bản sẽ không cần tiêm mũi bổ sung. Tuy nhiên, sau 6 tháng kể từ ngày tiêm mũi cuối cùng của liều cơ bản, những người này có thể tiêm mũi nhắc lại.
Đối tượng tiêm mũi nhắc lại là người mắc bệnh nền, tiếp xúc nhiều với F0, bác sĩ tuyến đầu hay những trường hợp có nghề nghiệp bắt buộc phải thường xuyên gặp gỡ, giao lưu. Loại vaccine dùng cho liều nhắc lại sẽ được mở rộng hơn. Người dân có thể tiêm mũi nhắc lại bằng vaccine cùng loại với liều cơ bản, vaccine mRNA hoặc vaccine vector (AstraZeneca).
“Dựa vào thực tế trên, việc mẫu giấy chứng nhận mới của Bộ Y tế cần mở rộng tới 7 mũi tiêm để có chỗ ghi thời gian và tên vaccine tiêm cho một số trường hợp đặc biệt. Ví dụ, vaccine Abdala của Cuba liều cơ bản là 3 mũi, nhưng nếu người miễn dịch kém họ cần tiêm liều bổ sung và sau đó tiêm liều nhắc lại. Như thế trường hợp này phải cần tiêm khoảng 5 mũi.
Hoặc có người tiêm thử nghiệm 2 mũi nhưng vaccine chưa được cấp phép, để tăng cường miễn dịch, họ sẽ phải tiêm lại vaccine đã được cấp phép từ mũi đầu tiên. Như vậy, trường hợp này nếu tiêm đủ hết mũi tiêm thông thường và tăng cường sẽ cần tới 7 chỗ để ghi mũi tiêm vaccine gồm: 2 mũi thử nghiệm; 2-3 mũi cơ bản; 1 mũi bổ sung (nếu có bệnh lý nền) và 1 mũi nhắc lại”,ông Thái nói.
Chuyên gia này cũng cho rằng, một số trường hợp tiêm vaccine ở nước ngoài nhưng có thể tiêm không phù hợp với hướng dẫn của Việt Nam thì họ phải tiêm lại.
"Như vậy, việc ban hành giấy chứng nhận mới gồm 7 mũi tiêm vaccine để phù hợp với mọi đối tượng, phòng tình huống phát sinh. Thực tế, người khỏe mạnh sẽ chỉ tiêm 3 mũi vaccine hoặc cùng lắm là tiêm 4 mũi vaccine phòng COVID-19", chuyên gia này nhấn mạnh.